لایحه تاخیرات

لایحه تاخیرات
ارسال شده توسط:مدیر سایت درقراردادها نوامبر 13, 2015 ۰ 1140 بازدید
مقدمه :
همانگونه که میدانیم اکثر قریب به اتفاق پروژه ها در سطح کشور به دلیل مشکلات عدیده ای از جمله :
۱- تاخیر در پرداخت توسط کارفرما
۲- تاخیر در ابلاغ نقشه ها
۳- مشکلات ناشی از وضعیت متغییر جوی در شهرهای سردسیر و مرطوب
۴- نوع قرارداد های مرسوم
۵- ورود کارفرما به حیطه های مشاور و پیکانکار
۶- عدم انتخاب پیمانکار مناسب با حجم کار به دلیل نوع و روش انجام مناقصه
۷- عدم وجود برآورد صحیح از کار در هنگام مناقصه
۸- ضعف اجرایی و برنامه ریزی پیمانکاران
۹- …
با تاخیر مواجه می باشد .
باتوجه به اینکه تنها ماده شرایط عمومی پیمان در خصوص رسیدگی به این موضوع ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان و بخشنامه شماره ۵۰۹۰ مورخ۰۲/۰۹/۱۳۶۰می باشد که هرکدام از آنها نیز به نوبه خود دارای نکات مبهم فراوان می باشد لذا تهیه و رسیدگی به پرونده تاخیرات یکی از بحث بر انگیز ترین موارد در طول عمر یک پروژه می باشد .
لذا بر آنیم نکاتی چند از روش های تهیه منطقی لایحه تاخیرات فنی توسط پیمانکار و روشهای بررسی و مواد قابل استفاده از شرایط عمومی پیمان توسط مشاور جهت جلوگیری از موفقیت پیمانکار در اخذ تایید بر روی کلیمهای مختلف را در این وبلاگ اعلام کنیم .
بدیهی است برخی از روشهای کلیم توسط پیمانکار و رد کلیم توسط مشاور مختص به هر پروژه می باشد که در صورت نیاز مشاوره در این خصوص تیم همکاران نویسنده در این خصوص آمادگی انجام خدمات فوق را خواهد داشت .
ضمنا اعلام نظرات و ارایه راهکارهای جدید باعث افزایش دانش فنی نویسنده پر باری هر چه بیشتر وبلاگ جهت استفاده خوانندگان خواهد شد.
برخی از تبعات تاخیرات غیر مجاز در پروژه ها:
۱- شمول ماده ۴و۵و۶و۷ ماده ۴۶ شرایط عمومی پیمان
۲- اعمال جریمه تاخیرات مطابق مفاد ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان
۳- محاسبه تعدیل با شاخص متوسط در دوره تاخیر غیر مجاز
۴- افزایش هزینه ها به دلیل افزایش اکیپهای اجرایی و افزایش شیفت کاری به دلیل فشار مشاور و کارفرما به پیمانکار جهت جبران تاخیرات
۵- عدم رضایت کارفرما و مشاور و در نتیجه عدم ابلاغ قراردادهای جدید به دلیل ضعف پیمانکار

زمان تهیه لایحه تاخیرات :
بر اساس مفاد بند ج ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان “در پایان مدت اولیه پیمان یا هر تمدید مدت پیمان اگر کار به اتمام نرسیده باشد، مهندس مشاور با کسب نظر پیمانکار و با توجه به موارد تعیین شده در بند الف ، علل تاخیرکار را بررسی می کند و میزان و مدت مجاز و غیر مجاز آن را با توافق پیمانکار تعیین می نماید و به کارفرما گزارش می کند سپس نظر کارفرما را در مورد میزان مجاز یا غیر مجاز کار به پیمانکار اعلام می کند و معادل مدت تاخیر مجاز ، مدت پیمان را تمدید می نماید.
نویسنده : نکته حایز اهمیت در این بند عبارت “با توافق پیمانکار” است که در صورتی که مشاور پس از دریافت پرونده تاخیرات از پیمانکار به صورت یک جانبه اقدام به اعلام نتیجه به کارفرما نماید، پیمانکار می تواند با استنادبه این بند به نظر مشاور اعتراض قانونی نماید .
مستندات مورد نیاز در در پرونده تاخیرات :
اطلاعات اولیه :
۱- خلاصه اطلاعات قراردادی پروژه
۲- خلاصه آخرین وضعیت پیشرفت پروژه به همراه نمودارها و عکسها و تعیین میزان تاخیر صورت گرفته تا لحظه تهیه گزارش
۳- برنامه زمانبندی اولیه پروژه
خلاصه ادعاهای پیمانکار
۱- برنامه زمانبندی به روز شده بر اساس ادعاهای پیمانکار یا نمودار همپوشانی تاخیرات
۲- جدول محاسبه تاخیرات مالی ناشی از تاخیر در پرداخت صورت وضعیتها و پیش پرداختها
۳-لیست مکاتبات انجام شده توسط پیمانکار جهت دریافت نقشه ها یا دستور کارها یا جزییات اجرایی
نکته مهم : بیان کلی لیست موجب سر در گمی مشاور در زمان بررسی شده و تصمیم گیری رابرای مشاور سخت و به نتیجه رسیدن کلیم توسط پیمانکار را آسان می کند لذا درصورتی که شما در مقام پیمانکار در حال تهیه گزارش هستید لیست را با جا انداختن برخی مکاتبات تهیه نمایید و در صورتی که در مقام مشاور هستید به پیمانکار دستور دهید لیست مکاتبات مطابقت کامل با روند مکاتبات داشته باشد .
۴-لیست روزهایی که به دلیل مشکلات جوی خارج از استاندارد ۲۰ سال گذشته کارگاه تعطیل بوده است .
۵- لیست هر گونه ادعایی که موجب تطویل زمان اجرای یک فعالیت یا تاخیر در شروع یک فعالیت شده است .
مستندات بخش ادعاهای مالی :
۱- نامه تحویل صورت وضعیت به دستگاه نظارت
۲- روکش صورت وضعیت تایید شده توسط کارفرما
۳-
۱- کپی چک پرداختهای صورت گرفته یا هر سند مالی دیگر که مورد تایید طرفین بوده و تاریخ دقیق پرداخت کارفرما را تعیین نماید (مانند گزارش ذیحسابی پروژه)
۴- کپی نامه ارسال ضمانتنامه برای کارفرما
۵-کپی نامه تایید پرداخت پیش پرداخت توسط مشاور
مستندات بخش ادعاهای غیر مالی
۱- نامه دستور توقف کار توسط کارفرما یا مشاور
۲-گزارش هواشناسی از میانگین دمای حداقل در ماههای سرد سال و متوسط بارش نزولات آسمانی در ۲۰ سال گذشته ( درصورت وجود زیرا گزارشات ایستگاهای هواشناسی در برخی از شهرها از ۲۰ سال پیش کمتر است )
۳- گزارشات روزانه که به دلیل پایینتربودن هوا از میانگین بند بالا کارگاه تعطیل بوده است
۴- گزارشات روزانه یا مکاتبات صورت گرفته مربوط به تعطیلی کارگاه به دلایل جوی به دستور دستگاه نظارت
۵- نامه درخواست ابلاغ نقشه یادستور کار توسط پیمانکار به مشاور
۶-نامه ابلاغ نقشه ها یا دستور کارها توسط مشاور
۷- نامه درخواست تایید ابلاغ قیمت جدید
۸-نامه تایید قیمت جدید
۹- نامه درخواست رفع مشکل نقشه
۱۰- نامه اصلاح نقشه
چند نکته تجربی در خصوص تهیه گزارش تاخیرات توسط پیمانکار :
۱- پرونده تاخیرات می بایست توسط شخصی مسلط به امور پیمان ،برنامه زمانبندی ، وضعیت اجرایی پروژه و دلایل تاخیرات ایجاد شده ، تهیه گردد و دلیل آن آینست که همانطور که پیشتر گفته شد ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان دارای بخشهای مبهم زیادی بوده و کسی که در جلسه بتواند از نظر منطقی طرف مقابل را توجیه فنی نماید در جلسه پیروز خواهد بود لذا شاید بتوان گفت تسلط تهیه کننده به امور مذکور ۷۰ % موفقیت طرفین را رقم بزند .
نکته مهم : یکی از روشهای موثر در توجیه منطقی ادعاها توسط طرفین دعوا در جلسه کمیسیون تاخیرات استفاده از مثال با بزرگنمایی موارد مورد ادعا می باشد که این امر بسیار تخصصی و تاثیر گذار می باشد .
به عنوان مثال پیمانکار می تواند در خصوص ابلاغ جزییات پنجره ادعای تاخیر داشته باشد ،به صورت منطقی این ادعا نمی تواند موجب مجاز شدن تاخیرات باشد اما پیمانکار می تواند اینگونه ادعا کند ( از طریق روش بزرگنمایی توسط پیمانکاردر جلسه بررسی ) اگر ما همه نقشه ها را داشتیم و فقط نقشه پنجره را نداشتیم و ما تمام عملیات اجرایی را به پایان می رساندیم و فقط این نقشه بعد از ۱۰ سال به ما ابلاغ می شد تاخیرات ۱۰ ساله ما مجاز بود .همانگونه که می بینیم در این وضعیت هیچ انسان منطقی نمی تواند تاثیر عدم ابلاغ نقشه پنجره را موجب مجاز شدن تاخیر نداند .
در مقابل این روش مشاور نیز می تواند از روش کوچک نمایی کردن مشکل در مقابل سایر تاخیرات غیر مجاز پیمانکار استفاده نماید به عنوان مثال بگوید ما نقشه های سازه و سفتکاری را به که ۵۰% نقشه ها بوده را به شما ابلاغ کردیم و شما هنوز عملیات سفتکاری را به اتمام نرسانده اید لذا عدم ابلاغ نقشه جزییات پنجره موجب تاخیر در اجرای کل پروژه نمی شود.
۲- از انجام ادعاهای غیر منطقی و غیر علمی در جریان تهیه پرونده جدا خودداری شود تا موجب از بین رفتن اعتماد کارشناس بررسی کننده پرونده نگردد.بهترین روش افزایش ۱۰ درصدی هریک از موارد مورد ادعا می باشد که روش آن بستگی به شرایط پروژه دارد.
۳- نظم و انسجام و ظاهر مناسب لایحه تاخیرات ( مانند استفاده از زونکن ، دیوایدر ( جداکننده) به همراه نوشتن موضوع هر بخش بر روی دیوایدر و…) می تواند موجب جلب اعتماد مشاور و کارفرما در خصوص فنی بودن و مهندسی بودن پرونده ارسالی می شود.
۴- میزان تاخیرات مجاز مورد ادعا در پرونده نمی بایست از میزان کل تاخیرات ایجاد شده بیشتر شود .(با وجود بدیهی بودن این امر ،این موضوع به کرات توسط اینجانب در پرونده های مورد بررسی مشاهد گردیده است )
۵- جهت تعیین تاریخ ابلاغ نقشه ها یا رفع ایرادات نقشه ها می بایست به آخرین نگارش نقشه استناد گردد در صورتی که توجیه قوی و منطقی با توجه به مفاد بند ۱ همین بخش پیشاپیش تهیه شده باشد .
لازم بذکر است دلیل مذکور نمی بایست در پرونده اعلام گردد تا مشاور زمان بررسی و تهیه جواب را داشته باشد . به هر حال می بایست در مکاتبات به نامه ای اشاره کرد که توجیه منطقی یا مثال بزگنمایی شده برای آن وجود داشته باشد
۶-نکات فراوان دیگری نیز در این خصوص تهیه پرونده وجود دارد که وابسته به شرایط هر پروژه می باشد .
چند نکته تجربی در خصوص بررسی پرونده تاخیرات توسط مشاور یا کارفرما :
۱-دریافت کلیه مکاتبات توسط دبیرخانه شرکت تایید گردد. زیرا پیمانکار می تواند نامه ای را که هرگز در زمان اجرا تحویل مشاور نداده است را با توجه به نیاز و با متن مورد دلخواه تهیه و داخل مستندات قرار دهد.
۲-در هنگام تهیه برنامه زمانبندی به روز شده حتما از نسخه موجود در دفتر مشاور استفاده شود .زیرا ممکن است پیمانکار از طریق تغییر برخی روابط پیش نیاز و پس نیاز مسیر بحرانی پروژه را جهت افزایش زمان تاخیر مجاز تغییر دهد .
۳-بررسی گردد آیا نامه های تحویل صورت وضعیت به دستگاه نظارت آخرین نامه تحویل صورت وضعیت بوده است یا خیر
۴- در صورتی که نقشه های در نگارش مختلف به پیمانکار ابلاغ گردیده است ،آیا ابلاغ نقشه جدید جهت تسهیل و تسریع در پروژه و کاهش هزینه های پیمانکارو به درخواست پیمانکار بوده است ؟ یا خیر
۵- آیا نامه های در خواست اصلاح نقشه های در حد ایرادات کلی بوده یا در حد ایرادات نقشه کشی و جزییات اجرایی .
برخی از روش های کمک به پیمانکار توسط مشاور : ( در ازای این کار می توان از پیمانکار خواست تا برخی از ادعاهای مربوط به تاخیر در ارسال نقشه و… را که در تعهد مشاور بوده است را از پرونده خارج کند)
۱- در صورت آب گرفتگی شدید کارگاه در روز بارانی این موضوع به عنوان سیل در بخش حوادث غیر مترقبه قرار گیرد
۲- در فرمول محاسبه مدت مجاز کارفرما جهت پرداخت صورت وضعیت به جای فرمول ۳۰/۲۰ *( دوره صورت وضعیت) از فرمول ۱۰+۳۰/۱۰*( دوره صورت وضعیت) استفاده شود.
۳-در این خصوص روشها و توجیهات فراروانی با توجه به شرایط عمومی پیمان می تواند وجود داشته باشد و وابسته به نوع و شرایط پروژه می باشد .
۴- استفاده از روش مناسب همپوشانی که بیشترین تاخیر را مجاز نماید
افزایش احجام یا مبلغ پیمان:
یکی از چالشهای مهم در زمینه تاخیرات ایجاد شده در قرارداد تغییر احجام کار می باشد .
بهترین روش جهت محاسبه تاخیرات ناشی از تغییر در احجام کار استناد به آخرین مبلغ صورت وضعیت قطعی و مقایسه آن با مبلغ قرارداد می باشد .
تبصره :لازم بذکر است در صورت تغییر کلی در نقشه ها دیگر مبلغ صورت وضعیت قطعی ملاک تغییر در احجام نمی باشد ضمن اینکه هیچگونه ملاک مشخصی درخصوص اصطلاح تغییر کلی در نقشه ها وجود ندارد و تعیین میزان، تغییرات بستگی به توانایی شخص در متقاعد کردن طرف مقابل در این خصوص می باشد .
نحوه محاسبه میزان تاخیر :
اگر شما تا کنون پرونده تاخیراتی را تهیه یا بررسی کرده باشید حتما با پرسشهای زیر مواجه شده اید :
۱- مدت تاخیر یک ابلاغیه در نقشه از چه زمانی شروع می شود ؟
از زمان درج شده در برنامه زمانبندی یا از زمانی که پیمانکار عملیات پیش نیاز فعالیت را تکمیل کرده است ؟
معمولا پیمانکار تمایل دارد میزان تاخیررا از زمان درج شده در برنامه زمانبندی در نظر بگیرد اما مشاور می تواند این گونه استدلال نماید :
۱- اگر پیمانکار فعالیت پیش نیاز یک فعالیت دیگر را سریعتر از برنامه زمانبندی انجام می داد آیا باز هم همیت استدلال را داشت ؟
۲- اگر پیمانکار در انجام فعالیت پیش نیاز فعالیتی که ادعای تاخیر دران را به دلیل تاخیر در ابلاغ نقشه دارد دیر از تر از برنامه زمانبندی انجام دهد آیا صحیح است که تاخیر در فعالیت پیش نیاز را در پوشش تاخیر در ابلاغ نقشه فعالیت پس نیاز بیاورد ؟
در این جا باز هم استدلال طرفین است که می تواند نوع محاسبه را تعیین نماید .
عدم تحویل بخشی از کارگاه :
یکی دیگراز دلایل ایجاد تاخیر در یک پروژه عدم تحویل کامل کارگاه می باشد .
از نظر پیمانکار عدم تحویل بخشی از کارگاه موجب ایجاد تاخیر در کل پروژه می باشد و ادعا دارد در صورت تحویل تمام کارگاه پروژه به موقع تحویل می گردید .در این زمان توجیه مشاور و کارفرما جهت گریز از تایید تاخیر مجاز چگونه است ؟
در صورتی که پیمانکار با تعداد مناسب و در زمان مناسب تمامی جبهه های پروژه را فعال و تحویل نموده بود در این صورت تاخیر در تحویل آن بخش از پروژه موجب ایجاد تاخیر مجاز در پروژه است در غیر این صورت کارفرما می تواند از این استدلال که پیمانکار تمامی جبهه های تحویلی را فعال ننموده لذا درصورت تحویل جبهه های مورد ادعا تغییری در تاخیرات ایجاد شده به وجود نمی آمد تاخیر خود را رفع و رجوع نماید
نمودار همپوشانی :
یکی دیگر از مبهم ترین بخشهای رسیدگی یا تهیه گزارش تاخیرات تهیه نمودارهای همپوشانی است .
ابهامات موجود :
۱- نحوه همپوشانی تاخیرات مالی با تاخیرات غیر مالی چگونه است ؟
۲- بازه زمانی تاخیرات مالی از کی شروع و تا کی ادامه دارد
۳- درصورت استفاده از برنامه زمانبندی جهت همپوشانی تاخیرات عوامل مختلف تاثیر تاخیرات مالی چگونه می بایست در برنامه اثر داده شود .
با توجه به بررسی های انجام شده توسط بنده تا کنون ۲ روش زیر بهترین راه محاسبه میزان تاخیرات مجاز می باشد .
۱- استفاده از برنامه زمانبندی جهت محاسبه همپوشانی تاخیرات غیر مالی و جمع جبری با میزان تاخیرات مالی .
( توجیه جمع جبری تاخیرات مالی و غیر مالی در این روش این است که برنامه زمانبندی که تاریخ ابلاغ نقشه ها در آن درج شده است ، تاثیر داشتن نقشه در زمانهای ابلاغ را نشان میدهد اما تاخیرات مالی تاثیر نداشتن پول را در یک دوره نشان میدهد لذا این دو عامل نمی تواند با هم همپوشانی شود .
۲- استفاده از جدول همپوشانی :
در این روش هریک از صورت وضعیتها به صورت یک ردیف در اکس قرار داده می شود .
نکته خیلی مهم:
جهت اعمال تاخیرات غیر مالی در جدول همپوشانی ، می بایست میزان تاخیر هرعامل در وزن فعالیتهای تاثیر پذیر از آن تاخیر ضرب گردد.
به عنوان مثال اگر در تحویل زمین ۱۰ روز تاخیر وجود داشته باشد ، با توجه به اینکه تمامی فعالیتهای از این تاخیر تاثیر می گیرند لذا عدد ۱۰ در ۱۰۰% ضرب می شود و وارد جدول تاخیرات می شود .
اما اگر نقشه اسکلت فلزی با تاخیر۳۰ روزه ابلاغ شده باشد ، عدد ۳۰ در وزن فعالیتهای بعد از اسکلت فلزی تا اتمام کار ضرب می شود و وارد جدول همپوشانی می شود .

برچسب‌ها: لایحه تاخیرات بزرگان سازه های دریایی...